vasael.ir

کد خبر: ۱۶۵۱۹
تاریخ انتشار: ۲۲ ارديبهشت ۱۳۹۹ - ۱۶:۱۵ - 11 May 2020

معرفی مقاله |‌ مرجع امنيت بين الملل از ديدگاه اسلام

وسائل ـ از دیدگاه اسلام، مرجع امنیت در میان دولت‌ها و ملت‌های اسلامی، «اسلام»؛ در میان دولت‌ها و ملت‌های باورمند به یکتاپرستی، «توحید»؛ و در میان همه‌ دولت‌ها و ملت‌های جهان، «عدالت» است.

به گزارش خبرنگار وسائل، یکی از مؤلفه های اساسی معرفی مقاله |‌ مرجع امنيت بين الملل از ديدگاه اسلامو ارکان مهم مساله امنیت، مرجع، هدف و غایت امنیت است. در مطالعات امنیتی، پس از بررسی چیستی امنیت، مطلوبیت آن و راه های تحصیل این نیاز حیاتی بشر، با این سوال اساسی روبه رو می شویم که چرا امنیت؟

به عبارت دیگر، امنیت برای چه کسی؟ و امنیت برای چه چیزی؟ هدف از امنیت چیست؟ آیا امنیت، خود غایتی است؛ یا این که وسیله ای است برای غایت یا غایت های دیگر؟ برخی از این سوالات به دنبال این هستند که آیا امنیت، ارزشی مستقل بوده و به خودی خود دارای سن ذاتی است، یا تبعی؟ 

یا امنیت، غایت نهایی است و بعد از رسیدن به امنیت، مرحله ای فراتر وجود ندارد یا این که مقدمه ای است برای رسیدن به اهداف متعالی تر؟ و اگر امنیت غایت نهایی نیست، آیا غایت های بعد از امنیت، صرفا امور مادی و دنیوی هستند، یا حقایق فرامادی و اخروی هم می توانند به عنوان اهداف پساامنيت مدنظر قرار گیرند؟ این سوالات مربوط به "هدف امنیت" یا همان "غایت امنیت" است.

بخشی دیگر از سوالات به دنبال این است که در تأمین امنیت، چه کسانی و یا چه چیزهایی مورد نظر هستند؟ به عنوان مثال، در بعد امنیت نظامی، هدف از سیاست ها، برنامه ها و کنش های گفتاری و رفتاری امنیتی چیست؟ در ابعاد دیگری چون امنیت اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و زیست محیطی نیز همین مساله مطرح می شود.

بررسی این بخش از سوالات تحت عنوان "مرجع امنیت" قرار می گیرد. واکاوی غایت امنیت بین الملل، نوشتار مستقل دیگری را می طلبد؛ از این رو، این نوشتار، تنها عهد دار بررسی مرجع امنیت بین الملل از دیدگاه اسلام خواهد بود.

 

مرجع امنیت در دولت های استکباری

علی رغم تئوری های مختلف مکاتب امنیتی غرب در معرفی مرجع امنیت، آنچه در رفتارهای عملی دولت های غربی - به ویژه قدرت های بزرگ - در روابط بین الملل مشهود است، چیزی جز رسیدن به منافع سیاسی، اقتصادی و امنیتی، حتى با زیر پا گذاشتن ارزش های انسانی و ظلم به دیگر ملتها و دولت ها نمی باشد. «والذين كفروا يقاتلون في سبيل الطاغوت» (نساء، 76).

تاسیس سازمان ها و نهادهای بین المللی با شعارهای زیبایی چون صلح جهانی و پاسداری از امنیت بین المللی، از بین بردن فقر و تبعیض نیز در همین راستا می باشد؛ به طوری که تقریبا تمامی اقدامات شورای امنیت، درصدد حفظ منافع امنیتی غرب است.

بر این اساس، هدف از امنیت بین الملل چیزی جز حفظ فرهنگ مادی و غیردینی غربی و حفظ وضع موجود و ساختارهای حاکم بر روابط بین المللی نیست؛ برای رسیدن به این منظور هم حتی نابودی ارزش های الاهی نیز مد نظر دولت های مستکبر است: «ولا يزالون يقاتلونكم حتى یردوکم عن دینکم» (بقره، ۲۱۷). اما اسلام، وضعیت و ساختارهای موجود در نظام بین الملل را نه تنها تأمین کننده ی صلح و امنیت بین الملل نمی داند، بلکه حتی آنها را منشا نا امنی ها و مانع دست یابی به صلح میان دولتها و ملتها می شمرد.

 

ايمان، جزء قوام بخش امنيت

دولت در اسلام نیز جزو ارزش های الاهی است و می تواند بخشی از مرجع امنیت به شمار آید؛ اما یکی از وجوه افتراق دولت در اسلام با دولت های غیر دینی در این است که دولت غیر دینی تنها به دنبال فراهم آوردن آسایش و رفاه مادی و دنیوی برای شهروندان می باشد؛ در حالی که دولت دینی علاوه بر رفاه مادی، به دنبال فراهم آوردن امکانات لازم جهت رشد معنوی و روحی شهروندان و آماده ساختن آنان برای زندگی آن جهانی است. لذا رسالت دولت دینی، نه فقط ایجاد امنیت دنیوی و مادی، که تأمین امنیت اخروی شهروندان نیز می باشد و تأمین امنیت اخروی مهم تر از امنیت دنیوی است.

امنیت مادی و دنیوی در دولت دینی متفاوت از آن چیزی است که مدنظر دولت غیر دینی است؛ چرا که در مکاتب غیردینی خسارت جانی و مالی برای شهروندان - به هر نحوی که باشد - به عنوان ناامنی به شمار می آید، در حالی که از نگاه دینی چه بسا خسارتهای مالی و دنیوی، خود زمینه ی رشد و تعالی معنوی و تأمین کننده امنیت دینی خود و دیگران باشد.

به عنوان مثال، شهادت که همراه با سختی ها و درد و رنج جسمی انسان است، موجب امنیت آن جهانی برای خود شهید گشته و نیز ضامن بقا و امنیت دین خواهد بود. البته چنین اتفاقی، امنیت مادی و نظامی را نیز برای دولت اسلامی و شهروندان فراهم خواهد آورد.

 

نتیجه گیری

در این نوشتار پس از تقسیم سطوح امنیت بين الملل به سه بخش: جهان اسلام، جهان توحيدي، و جهان بشري؛ مرجع امنيت در اين سه سطح مورد بررسي قرار گرفت. از ديدگاه اسلام، مرجع امنيت در ميان دولت ها و ملت هاي اسلامي، "اسلام"؛ در ميان دولت ها و ملت هاي باورمند به يكتاپرستي، "توحيد"؛ و در ميان همه ي دولت ها و ملت هاي جهان، "عدالت" است. در اين نگاه، دولت ها از اين لحاظ كه مجري، پاسدار و نگاهبان ارزش هاي الاهي و ارزش هاي انساني مشترك مي باشند، و به ترتيب مسلمانان، موحدان، و انسان هاي معتقد به عدالت نيز به عنوان بخشي از مرجع مياني امنيت بين الملل خواهند بود ؛ اما مرج  نهايي ، "اسلام" ، "توحيد" و "عدالت" است.

این مقاله توسط محمد صمدپور آذر شربياني و دکتر محمد ستوده به رشته تحریر درآمده است و در مجله سياست متعاليه، سال 7، شماره 24 ، بهار 98 به چاپ رسیده است.

علاقه مندان می توانند برای دریافت و مشاهده اصل مقاله از اینجا دانلود کنند./204/229/ح

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار
اوقات شرعی
۱۱ / ۰۲ /۱۴۰۳
قم
اذان صبح
۰۴:۴۳:۳۶
طلوع افتاب
۰۶:۱۶:۴۰
اذان ظهر
۱۳:۰۴:۰۹
غروب آفتاب
۱۹:۵۰:۵۸
اذان مغرب
۲۰:۰۸:۵۸